Selo Visibaba kod Požege danas je puno vrednih poljoprovrednika, a voće i povrće iz ovog kraja obilazi Srbiju.

Međutim, ništa manje vredni nisu bili žitelji ovog kraja stotinama godina unazad. Arheološka istraživanja obavljena na ovom području dokazuju da istorija života seže u izuzetno daleku prošlost, u praistorijsko doba, a nisu je zaobišli ni stari Rimljani koji su se ovde doselili krajem I veka pre nove ere.

Ipak, stvarni proces romanizacije ovog prostora započeo je tek u I veku nakon rođenja Hrista. Municipium Malvesatium je pokrivao teritoriju u najbližim granicama Čajetine, Užica, Bajne Bašte sa sedištem u centru sela Visibabe.

- Nakon osvajanja pojedinih krajeva Rimljani su gradili puteve koji bi omogućavali brže kretanje vojske koja je išla u osvajačke pohode, ali i razvoj trgovine. Na teritoriji opštine Požega pronađeno je mnoštvo nalaza iz razdoblja kasne antike, ostaci arhitekture upućuju na postojanje života u antičko doba. Pronađeno je raznovrsno keramičko posuđe,oružje kao i ukosnice i igle koje su tadašnje žiteljke koristile u svakondevnom životu - kaže novinar Rade Marković koji se sa posebnom pažnjom bavio arheološkim lokalitetima u Požegi.

U selu Visibabe postoji nekoliko arheoloških nalazišta, a najplodinija za istraživače bila su Krčevine, Varošište. Postojanje velikog rimskog naselja moralo je podrazumevati i postojanje rimskog groblja koje su arheolozi pronašli na lokalitetu Blaškovina koji se nalazi u istočnom delu mesta Visibaba, na terasi iznad Zapadne Morave.

Istraživanja i iskopavanja su izvršena u drugoj polovini 20. veka, a pretpostavlja se da groblje datira iz perioda II i III veka. Otkriveni su spomenici, postamenti i fragmenti nadgrobnih spomenika, ali i jedna kamena urna visine preko jednog metra sa udubljenjem. Nalazište pripada kategoriji spomenika kulture od velikog značaja, upisan u centralni registar 1983.

- Izuzetan je pronalazak cipusa sa poljem sa natpisom i reljefom, na kojem je predstavljen Atis. Od ostalih nalaza izdvajaju se ostaci građevine koja je imala strane dužine oko 12 m oko koje su ležali brojni fragmentovani ostaci arhitektonske plastike od sivog krečnjaka. Prema navodima arheologa za sada je registrovano 29 spomenika na rimskom groblju na livadi u Blaškovini koja je još poznata pod imenom Zelenac - kaže Marković.

Većina ostataka života Rimljana na teritoriji opštine Požega danas nije vidljiva golim okom. Ali, sećanje na stare ratnike u selu Visibabe čuva kovač rimskog oružja, Bato Đokić koji na originalan način predstavlja tajne rimske vladavine.

- Da bi se uradio jedan rimski mač potrebno je uložiti isto vremena i truda kao da sa njim idete u rat, iako je on u današnje vreme samo igračka. Mačevi se vrlo često koriste glumci u pozorištu kako bi na što bolji način predstavili duh starih vremena. Pretvoriti usijano gvožđe u hladno oružje, poprilično je dug proces. Sav potreban materijal pronalazim u prirodi, trudim se da što više radim ručno, a manje da koristim mašine - rekao je Bato.

U antičko vreme ovim zanatom bavili su se posebeni majstori kovači-oružari.

Znalo se ko kuje mačeve, ko strele, a ko pravi lukove ili štitove. Uz brojne druge, to je samo još jedan dokaz koji pokazuje koliko je bila razvijena civilizacija starih Rimljana i da pokolenja kroz vekove od njih mogu mnogo da nauče.

Autor: