„Naš cilj je da saznamo otkud ovde toliki odvodni kanali, zbog čega je zid ove visine, da li je u pitanju podrumski prostor i još mnogo pitanja očekuje odgovore do kojih ćemo doći uz pomoć arheologa. Ovde imamo dosta nalaza, pre svega keramike koja će ići na dalju obradu i dosta novčića koji su nastali u vreme kralja Dušana, pre 1345. godine i to će biti sjajan doprinos da se arheološka zbirka Muzeja proširi“, istakao je Aleksandar Marušić direktor Muzeja rudničko-takovskog kraja.

Svi materijalni dokazi svedoče da se u srcu Šumadije nekada davno živelo poprilično luksuzno.

U 14. i 15. veku planina Rudnik bila je trgovački, verski i kulturni centar ovog područja, a svoj najveći procvat doživljava u doba despotovine. Zbog izuzetno povoljnog tla i rude, ovu planinu su pored Srba naseljavali i bogati trgovci iz Dubrovnika i Kotora“, kaže za RINU, Ana Cicović arheolog Muzeja rudničko-takovskog kraja.

Detaljna arheološka itraživanja na ovoj planini započela su 2009. godine u saradnji sa Ministarstvom kulture. Za ovih jedanaest godina na padinama Rudnika pronađeni su ostaci srednjovekovnih građevina, za to vreme potpuno neobičnih.

„Gradsko naselje iz doba Nemanjića sastojalo se i iz višespratnica i moglo je biti izgrađeno samo na pristojnoj udaljenosti od rudarskih okana i takozvane industrisjke zone. Trg je bio gusto naseljen, a jedan od najintersantnijih materijalnih dokaza svakako su ostaci kuće koja se sastojala od dva dela. Na prizemlju je bio ekonomski objekat, a živelo se na drugom spratu. Taj stambeni deo bio je i oslikan freskama na kojima se nalazio lik zaštitnika“, ističe Ana Cicović.

Tadašnji rudnici bakra i zlata bili su sa jedne strane blagoslov, a sa druge prokletstvo, jer su zbog velikih bogatstva Rudnik želeli da osvoje mnogi. Zato su se na njegovom području nalazile i brojne radionice u kojima se pravilo srednjovekovno oružje, pa se može reći da je ova planina u to doba bila i centar namenske industrije. O specijalizaciji za odrđene vrste oružja govore i imena današnjih sela poput Kopljare, Štitare i Lukare.

Povodom završetka ovogodišnjih arheoloških istraživanja na prostoru gornjomilanovčke opštine koje u okviru svog redovnog plana obavlja Muzej rudničko-takovskog kraja, Dejan Kovačević predsednik opštine posetio je lokalitet Drenje-Kojovača na Rudniku.

Saznanja do kojih arheolozi dolaze veoma su značajna, jer otkrivaju ko je sve živeo na lokalitetu i od kada uopšte datira civilizacija na Rudniku. Opština Gornji Milanovac zainteresovana je da se ovakva nalazišta konzerviraju i da budu dostupna svim posetiocima.

Kroz razgovor sa direktorom Muzeja došao sam do informacije da je Ministarstvo ove godine sa milion i 100 hiljada dinara finansiralo ova arheološka istraživanja, a dogovorili smo se i da Muzej uputi dopis opštini Gornji Milanovac sa katastarskim parcelama na kojima se nalaze objekti, obzirom da su naručili dubinsko snimanje po osnovu kojeg će doći do saznanja gde se sve nalaze građevine ispod zemlje. Opština Gornji Milanovac će učestvovati u otkupu parcela kako bi ovo ostalo trajno, da svi posetioci koji dolaze na Rudnik mogu da pogledaju ostatke davnih civilizacija“, naveo je Dejan Kovačević predsednik opštine Gornji Milanovac.

Predsednik opštine i direktor Muzeja razgovarali su i o mogućnosti osnivanja novog Muzeja na Rudniku ili izdvojenog dela muzeja rudničko-takovskog kraja, ali kako su rekli, dosta toga treba razmotriti pre realizacije, jer je planirano da i u zgradi budućeg Vizitorskog centra bude formiran deo muzeja rudarenja.