Nova pravila za penzionisanje žena počela su da važe 1. januara, a uslovi za odlazak u redovnu penziju za muškarace ostaju isti, ali to nije slučaj i kada govorimo o prevremenom penzionisanju.
Naime, žene u starosnu penziju sada mogu sa 63 godine i 6 meseci života, umesto 63 godine i četiri meseca, koliko je potrebno prošle godine. Potreban broj godina radnog staža ostaje isti i iznosi minimum 15 godina.
Muškarci u starosnu penziju idu po starom - sa 65 godina života i 15 godina staža upisanog u radnu knjižicu.
Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju izmenjen je 2014. godine, pa će se za žene uslovi za penziju menjati i to po pravilu da se starosna granica pomera u rasponu od dva do šest meseci godišnje. Uslovi će se menjati svake godine sve do 2032. kada će žene u penziju moći sa 65 godina starosti.
Prevremena penzija
Promenjeni su uslovi i granica za odlazak u prevremenu penziju i to za oba pola. Prema novim pravilima, muškarci ove godine u prevremenu penziju idu sa 40 godina staža osiguranja i najmanje 60 godina. Za žene je uslov 40 godina staža osiguranja i najmanje 59 godina i šest meseci života.
Za oba pola je, međutim, jednako pravila po mogu redovno da se penzionišu sa 45 godina staža, bez obzira na starost. Postoji samo jedan uslov, a to je da je poslodavac vreme tokom redovno uplaćivao doprinose.
U Fondu PIO pojašnjavaju da se penzija u ovom slučaju trajno umanjuje za 0,34 odsto za svaki mesec pre navršenih godina života propisanih za sticanje prava na starosnu penziju u toj kalendarskoj godini, a ukupan iznos umanjenja za prevremenu starosnu penziju može maksimalno da iznosi 20,4 procenta.
Na primeru starosne penzije u visini od 30.000 dinara, ukoliko se prevremeno penzionišete tri godine ranije, onda bi vam mesečni ček bio manji za oko 3.700 dinara, odnosno da bi iznosio 26.300 dinara.
Uslovi za odlazak u prevremenu starosnu penziju će se podizati do 2024. godine, kada će uslov i za žene i muškarce biti 60 godina života i 40 godina staža osiguranja.
Kako se računa iznos penzije
Visina starosne penzije određuje se prema ostvarenom penzijskom stažu i zaradama, odnosno osnovicama osiguranja za koje je plaćen doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje.
Obračun se vrši stavljanjem u odnos ukupne zarade (osnovice) osiguranika, u pravilu, počev od 1. 1. 1970. godine sa prosečnom godišnjom zaradom u Republici Srbiji za svaku kalendarsku godinu i na taj način izračunava godišnji lični koeficijent, s tim što on ne može biti veći od pet.
Zbir godišnjih ličnih koeficijenata se deli sa periodom za koji su obračunati i dobija se lični koeficijent koji ne može biti veći od 3,8.
Invalidska penzije se određuje na isti način kao i starosna penzija, s tim što se prilikom obračuna uvećava i za dodati staž koji zavisi od navršenih godina života i pola osiguranika.
Autor:
